Het tempelcomplex

Op één van de hoogste punten van Tongeren lag een machtig tempelcomplex. Tot op heden is het de enige tempel van de antieke stad die werd opgegraven en het enige grootschalige, op terrassen aangelegde Romeins tempelcomplex van deze omvang dat in België aan het licht kwam.

Reeds in de 2de helft van de 1ste eeuw stond er fanum of een primitief cultusgebouw.  Andere voorbeelden daarvan vonden de archeologen terug in Grobbendonk, Kontich, Velzeke en Hofstade. Nog vóór het begin van de 2de eeuw werd de primitieve tempel door een monumentaal stenen complex vervangen. Het grootse heiligdom (77 x 130 m) was op een kunstmatig terras aangelegd om de natuurlijke helling weg te werken. Dat gebeurde nog vóór de bouw van de eerste stenen omheining. Het terras was geschraagd door een massieve schoormuur die in de tuinen van de woningen langs de Hasseltsesteenweg nog gedeeltelijk bewaard bleef en voor de aandachtige wandelaar tot de dag van vandaag nog zichtbaar is. De cultusplaats bleef zeker tot in de 4de eeuw in gebruik. De tempel (25 x 35 m), gebouwd op een podium, was van het klassiek Romeinse type en bestond uit een min of meer vierkante cella (13,65 x 16 m), omgeven door een peristylium en vooraf-gegaan door een pronaos. De vroege Keltische fase blijft echter herkenbaar in de cella en de porticus. Het podium vertoonde aan de zuidzijde twee vooruitspringende  hoekmassieven waartussen de trap werd aangelegd.

Vóór de tempel strekte zich een plein uit, met grote steenplaten geplaveid. Het terras zelf was omgeven door een 5 meter brede porticus of zuilenhal met aanpalende bijgebouwen. Op de noordwestelijke helling buiten het complex stonden nog enkele bijgebouwen. Hun betekenis en functie zijn niet duidelijk. De diepe vierkante afvalputten langs de oostzijde van de porticus waren vermoedelijk offerkuilen.

Het puin rond de tempel bevatte vele fragmenten van marmerbekleding en frescostukken. Het schitterende complex is ouder dan de stadsmuur en wordt door de laatste omsloten. Door zijn opstelling en schikking hoort het tempelcomplex tot die reeks typische monumenten die karakteristiek zijn voor de provinciale Romeinse bouwkunst op het einde van de 1ste of in het begin van de 2de eeuw. Over de goden die in de tempel werden vereerd, bestaan slechts vage aanduidingen. Enkele beeldhouwfragmenten zijn afkomstig van een Mercurius, een Fortuna of Pax en een opvallende Jupitergigantengroep. Zij zijn in het Gallo-Romeins Museum te bezichtigen.

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb