Ter hoogte van hoeve Brone op de Koninksemstraat ziet de aandachtige toeschouwer een langwerpige verhevenheid. Achter de woningen is deze nog te zien als een begroeide talud. Aan de overzijde van de Paardsweidestraat is het tracé van deze heerbaan nog zichtbaar in de haag van de perceelscheiding. Het gaat om de laatste restanten van de weg van Tongeren naar Bavay ter hoogte van Koninksem-Tongeren.

De weg situeert zich op het grondgebied van Koninksem en loopt vanuit Bavay noordelijk langs de dorpskern van Koninksem in de richting van Tongeren. Hij liep voor een groot deel over de Romeinse Kassei, maar niet over de hele lengte tot in Tongeren. Vanuit Bavay liep het tracé ervan tussen de tumulus van Koninksem (Romeinse Kassei) en de tumulus van het Binnenveldje om vervolgens het uitgestrekte zuidwestgrafveld te doorkruisen richting de oude Hoeve Brone. In de volksmond werden deze landerijen het Tombeveld genoemd, in de directe omgeving van de kleine tumulus van Koninksem ook Tombeveldje of Binnenveldje.

De weg kwam via de Koninksemsteenweg Tongeren binnen en doorkruiste de antieke stad van west naar oost. Tijdens de bouw van de wijk “Aan Paspoel” bracht een archeologisch onderzoek in oktober-november 1964 ter hoogte van het kruispunt van Linderstraat met de Koninksemsteenweg de aanwezigheid van een houten palissade met toegangspoort aan het licht. In het oosten verlaat deze weg Tongeren-centrum via de Blaarstraat in de richting van Maastricht en Keulen.

Het tracé van deze Romeinse weg is op de kaarten van Naudin le Jeune (1704), van Villaret (1745-1748), van Ferraris (1771-1778) en van Vandermaelen (1846 – 1854). Op de Ferrariskaart draagt hij de naam Ancienne Chaussée des Romains. Op de luchtbeelden van 1971 is de Romeinse weg tussen Hoeve Brone en de aansluiting op de Romeinse Kassei ter hoogte van de Kerkstraat nog goed te volgen.

Vooral tussen de Linderstraat en de Paardsweidestraat is dit stuk archeologisch erfgoed door opeenvolgende verkavelingsprojecten onherroepelijk vernield. De opeenvolgende luchtfoto’s tussen 1971 en 2018 illustreren overduidelijk hoe de toestand van de Romeinse weg door de verkavelingen en bouwprojecten vooral tijdens deze jaren is verslechterd en hoe dit erfgoed tot aan de Paardsweidestraat nagenoeg volledig is verdwenen. Er rest enkel nog een herinnering via de oude kaarten en summier archeologisch onderzoek. De luchtfoto’s tonen ook hoe de omgeving van de drie tumuli geleidelijk aan op een onverantwoorde wijze wordt aangetast.

 

Foto's: begin 20ste eeuw, 2019

Kaart van Vandermaelen, Ferraris

Luchtfoto's: 1971, 2019

Foto banner: stadsarchief Tongeren