Met zijn hoogte van 7,8 meter en een doorsnede van 23 meter is de Avernassetombe één van de indrukwekkendste tumuli van Haspengouw. De Avernassetombe is gelegen op het tombeveld langs de Hannuitstraat, tussen Montenaken en Cras Avernas.In 1865 werd de grafheuvel onderzocht. Het onderzoek wees uit dat hij vroeger reeds werd geplunderd.

Op de kaart van J. Beaurain die werd gemaakt naar aanleiding van de militaire campagnes van Lodewijk XIV in onze contreien (1690-1694) werd de tumulus aangeduid met de aanduiding van twee heuvels, met vermelding van het toponiem “Tombe de Montenaken” of “Tombe d’Avenas”. Ook de kaart van Fricx (1706-1712) duidt twee heuvels aan met vermelding van het toponiem “Tombe de Montenaken”. Op de kaart van Villaret wordt deze grafheuvel tombe de Bosquée genoemd. Op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt de tumulus zonder toponiem weergegeven. De kaart van Vandermaelen (1846-1854) noemt de tumulus “Tombe de Montenaken”.

De tweede grafheuvel op de kaarten van Beaurain en Fricx heeft vermoedelijk betrekking op de tombe Hémava die zowat 1,5 kilometer ten zuidoosten van de Avernassetombe lag. Hij werd in 1853 met de grond gelijk gemaakt. Tijdens die werken werd een grafkamer met grafmeubilair ontdekt. De voorwerpen werden verworven door een privé-verzamelaar. Op de kaart van Villaret wordt deze grafheuvel tombe de Hémavas genoemd, op de kaart van Ferraris Tombe de Hamavel. Ook op de kaart van Vandermaelen komt deze grafheuvel nog voor.

Foto's: 2010, 2013 (2x), 2015

Foto 2010: Agentschap Onroerend Erfgoed

Foto 2013: Vilters-Vanhemel