Het itinerarium van Tongeren (ca. 200)

De zogenaamde mijlpaal van Tongeren verdient bijzondere aandacht [1]  Deze achthoekige zuil van zwarte kalksteen werd in 1817 tijdens wegenwerken bij de Sint-Truiderpoort in het centrum van de huidige stad ontdekt. In zekere zin illustreert hij het belang van deze stad als wegenknooppunt. Zijn ontdekking in een voormalige civitatis-hoofdstad is in die context geen verrassing. Het itinerarium is sterk fragmentarisch. Van het oorspronkelijk octogonaal prisma in zwarte steen bleven slechts drie zijden gedeeltelijk bewaard. De tekst is dus niet compleet. Onder meer het tekstgedeelte met de vermelding van de keizer ontbreekt volledig.

Zijde 1:

‑‑‑

[Bonna] l(eugae) XI                                                                Bonn 11 leugae

[Rigo]magus l(eugae) VIIII                                                     Remagen 9 leugae

[Antu]nnacum l(eugae) VIII                                                    Andernach 8 leugae

[Conf]luentes l(eugae) VIII                                                     Koblenz 8 leugae

[Bo]udobriga l(eugae) VIII                                                      Boppard 8 leugae

[Vo]solvia l(eugae) VIII                                                           Oberwesel 8 leugae

[B]ingium l(eugae) VIII                                                           Bingen 8 leugae

[Mo]gontiac(um) l(eugae) XII                                                 Mainz 12 leugae

[Bu]conica l(eugae) VIIII                                                         ‑‑‑ 9 leugae

[Borb]etomag(us) of [Borb]itomag(us) l(eugae) XI                Worms 11 leugae

‑‑‑

Zijde 2:

‑‑‑

[‑‑‑] l(eugae) XV                                                                        --- 15 leugae

[Nov]iomag(us) l(eugae) XV                                                  La Noue Maga (?) 15 leugae

Durocorter(um) l(eugae) XII                                                  Reims 12 leugae

Ad Fines l(eugae) XII                                                             Fismes 12 leugae

Aug(usta) Suessionum                                                          Soissons

l(eugae) XII                                                                            12 leugae

Isara l(eugae) XVI                                                                  Oise 16 leugae

Roudium l(eugae) VIIII                                                           Roye 9 leugae

Seeviae of Sefulae l(eugae) VIII                                             ‑‑‑    8 leugae

Samarabriva                                                                           Amiens ( ?) leugae

l(eugae) ‑‑‑

‑‑‑

Zijde 3:

Item

a Cas‑                                                                                     Kassel

tello

Fines Atrebatiu[m]                                                                  grens van de Atrebaten

l(eugae) XIIII                                                                              14 leugae

Nemetac(um) l(eugae) [‑‑‑]                                                     Arras ( ?) leugae

Item

a Ba[gaco ‑‑‑]                                                                          Bavay

‑‑‑

Literatuur:

CIL, XIII, 2, 2, 9158; ILB, 135 met volledige literatuuropgave