De Batavenopstand (69-70 n.C.) en de val van Tongeren

De weg tussen Tongeren en Keulen via Maastricht bezat een groot militair belang. Dat wordt heel specifiek geïllustreerd tijdens de Batavenrevolte van 69/70 n.C. In januari of februari van het jaar 70 kwamen de leiders van de opstand in een huis in Colonia Agrippinensis (Keulen) samen, onder meer de Bataafse leider Iulius Civilis en Iulius Classicus, de bevelvoerder van de ruiterij der Treveri. Onder de aanwezigen waren ook enkele Tungri. De opstand verliep aanvankelijk gunstig. Claudius Labeo organiseerde echter het verzet vanuit Bavay en Tongeren, de twee belangrijke steden langs de weg. Het kwam tot een treffen met de opstandelingenn bij de brug over de Maas ter hoogte van het huidige Maastricht. Civlilis kon de troepen van Claudius Labeo, waartoe Baetasii, Nervii en Tungri hoorden, met een voorstel tot een bondgenootschap in vertwijfeling brengen. Campanus en Iuvenalis, "uit de leidinggevende rangen van de Tungri", gaven de hele civitas aan Civilis over. Ongetwijfeld trok Civilis daarna via de Romeinse weg Tongeren-Keulen op naar Tongeren, zowat twintig kilometer verder, en bezette er de nederzetting. Civilis bereikte het toppunt van zijn macht. De Bataafse leider kwam door ongelukkige politieke en militaire wendingen echter spoedig onder druk te staan. Zij hadden hun eigen mogelijkheden schromelijk overschat en bleken niet opgewassen tegen de acht legioenen die Rome zou inzetten. Het 14de legioen, dat onder leiding van Fabius Priscus stond, rukte op via de grote heerban Bavay-Tongeren-Keulen en dwong de Tungri samen met de Nervii tot overgave. Tongeren werd ingenomen en wellicht platgebrand. Archeologisch onderzoek in 1961 in de westsector van de stad bracht sporen van een palissade met spitsgracht aan het licht. De gracht was gevuld met verbrand puin en het geheel was overdekt met een bouwlaag uit de Flavische tijd. Overal in de stad treffen de archeologen de sporen aan van een brandlaag die in 69 of 70 moet worden gedateerd en die op een systematische verwoesting van de nederzetting wijst. Wellicht brandde de legio XIV Tongeren na de inname op bevel van Fabius Priscus plat. Voor de Romeinen was de controle van de weg Bavay-Tongeren-Keulen strategisch van cruciaal belang.

 

Foto: Een Bataafse ruiter, Museum Valkhof, Nijmegen