Archeologische sites 

Tijdens de Pax Romana (27-180 n.C.) ontwikkelde Haspengouw zich voor de eerste maal als een landbouwgebied bij uitstek. De landbouwopbrengsten waren in eerste instantie bestemd voor de Romeinse troepen en hulptroepen die aan de limes langs de Rijn waren gelegerd.

Die nabije aanwezigheid van het Romeinse leger stimuleerde de economische ontwikkeling van de hele landbouwregio rond Tongeren. Dit proces werd nog versterkt door de aanwezigheid van wegen, van steden zoals Tongeren zelf en grote vici (dorpen) zoals Maastricht en Tienen. In deze drie steden zijn de sporen van deze tijd nog steeds zichtbaar.

In talrijke Haspengouwse dorpen hebben de archeologen resten van Gallo-Romeinse landbouwbedrijven terug gevonden zoals bij voorbeeld op het Mulkenveld in Piringen, het Walenveld in Vechmaal of de Sassenbroekberg in Broekom. De talrijke tumuli overal in het landschap langs de Romeinse weg waren de begraafplaatsen van de welgestelde landeigenaren.